0-12 Aylık Bebeğin Gelişimi

Doğum anı

Bebeğiniz doğar doğmaz, hayatının geri kalanında iletişim kurmasına yardımcı olacak iki şey yapar.

İlk önce çığlık atar. Bunu yaparak nefes almaya başladığını haber verir, fakat aynı zamanda ses tellerinin hareketini koordine etmeyi de öğrenir. Kelimeleri kullanmaya başlamadan önce, dili ve ağzını koordine etmesiyle birlikte bu kontrolü geliştirmesi gerekir.

Çığlık atmayı bıraktığında, yeni doğan bebek, etrafına bakmaya başlar ve özellikle içinde çizgiler ve noktalar içeren yuvarlak şekilleri arar. Başka bir deyişle, bebek sadece yüz görmek ister.

1.  AY

• Bebek emme ve yutma hareketlerini yapıp, ellerini yumruk yapıp ağzına götürebilir.
• Uyanık olduğunda karşısındakinin yüzüne bakıp sesini dinleyebilir.
• Sırt üstünde yan dönmeye uğraşır.
• Huzursuz veya aç yahut sıkıntılı olduğunda ağlayarak kendini ifada eder.
• Oturur durumda ara ara başını dik tutabilir.
• Avucunun içindeki parmağı sıkıca tutabilir.
• Çıngırak ve zil sesine ilgili ve tepkilidir.

2. AY

• Anne dışında farkı yüzleri ve sesleri tanır.
• Gözleriyle hareketleri izler.
• Ellerini açıp kama hareketleri yapar.
• Elindeki her şeyi ağzına götürür
• Elindeki nesneyi 1-2 saniye elinde tutabilir.

Bebeğinizin iletişim kurmaya çalışacağı ilk yollardan biri ağlamaktır. Araştırmalar, bebeklerin farklı hacim, uzunluk ve aciliyet çığlıkları üretme yeteneği ile doğduğunu göstermiştir. Her birinin kendi anlamı vardır.

Farklılıkları dinlemeye başlamalısınız. Bebeğiniz, karnı acıkınca nasıl ağlar? Tercihen sakin bir ortamda nasıl ağladığına dikkat edin, size ne dediğini anlamaya başlayacaksınız. Yakında bebeğinizin ihtiyaçlarına daha uygun davrandığınızı ve onu rahatlatabileceğinizi göreceksiniz.

Bir aydan itibaren bebeğiniz daha anlamlı bir şekilde ağlamaya başlayacaktır. İki aydan itibaren, ağlamasa da ağlama sesleri çıkarmaya başlayacak.

3. AY

• Kendi kendine sesler çıkarır ve mimikleriyle cilve yapar. Daha az ağlar.
• Yalnız kalmak istemez, sosyal olmak ister. Yanında birinin olmasıyla mutlu olur.
• Uzatılan nesnelere uzanır ve yakalar.
• Yüz üstün de yatar iken kafasını kaldırabilir.
• Sesli ve renkli olan oyuncaklar dikkatini çeker.
• 7-8 saat beslenmeden gece uykusunu uyuyabilmektedir.

4. AY

• Kendi kendine dönmeye başlar.
• Farklı yüzleri tanıyabilir ve onunla ilgilenildiğinde sesli gülümsemeler yapar.
• Gece boyu uyabilmektedir.
• İlk dişini çıkarmaya başlar.
• Her şeyi renkleriyle görmektedir.
• Duyması tam gelişmiştir. Farklı sesleri tanır ve ilgilenir.
• Sürekli heceli şekilde sesler çıkarmaya başlar.

Üç aylıktan itibaren bebeğiniz çevresiyle daha fazla ilgilenmeye başlayacak. Gülüp ses çıkarabilecektir. Rahatsız ya da sinirlendiğinde hala ağlıyorsa da muhtemelen çok daha gürültülü ağlamaya başlayacaktır!

İnsanlara yanıt olarak gülümsediğini fark edeceksiniz. Onun çıkardığı sesleri taklit ederseniz size daha fazla gülecektir.

5. AY

• Seslere tepki verir ve konuşanı görmek için sesi arar. Anne sesini duyunca ağlamayı bırakır.
• Farklı sesler çıkarmaya başlar.
• Gördüğü hareketleri taklit eder.
• Elinden oyuncağı alındığında kızar ve ağlamaya başlar.
• Her şeye dokunmak ve tutmak isterler.
• Uykusu, yemesi ve dışkılaması belli saat düzenine girer.

6. AY

• Her yöne dönebilmektedir.
• Karnını yerden tam kaldırmadan sürünebilir ve emekleyebilir.
• Kısa süreli oturabilir.
• Nesneleri bir elinden öbür eline geçirebilir.
• Düşen oyuncağın kendisine geri gelmesini bekler.
• Yüzünüzle ve saçınızla oynamak onu mutlu eder.

Bu aylarda bebeğinize şarkı söyleyin, sesli harfleri veya "aa", "yaa", "ooo", "uuu" gibi tek sesli harfleri öğrenmeye başlayacaktır.  

Tek başınayken kendi kendine mırıldanacaktır. Ona günlük işlerinizi anlatın, resimli kitaplar gösterin. Tekerlemeler söyleyin. Hafızası bu şekilde daha güçlü olacaktır.

Unutmayın; tüm bebekler farklıdır ve bazıları diğerlerinden daha hızlı gelişir. Ancak bebeğiniz altı aylık olmasına rağmen sizinle iletişim kurmuyorsa bir uzmana danışın.

7. AY

• Emekler, popo üstünde ve karın üstünde sürünür.
• Kendini yukarı çekip ayağa kalkmak ister.
• Sosyal olaylara katılmak ve birey olduğunu hissettirmek isterler.
• Kelimeleri taklit ederler.

8. AY

• Tuttuğu nesneleri ağzına götürmek yerine incelemeyi tercih eder.
• Yardım almadan oturur pozisyonu alır.
• Geçmişi hatırlar ve yeniden karşılaştığı olayları hatırlayarak davranışını belirlemeye çalışır.
• Anneye ilgisi artar ve yanından ayrılmasına izin vermez.
• Tırmanmayı sever kanepe ve alçak mobilyalara tırmanmaya çalışır.

9. AY

• Kendi kendine rahatça ayağa kalkabilir.
• Birbirine benzeyen oyuncakları toplayarak oyun oynar ve küp gibi oyuncaklarla oynamayı sever.
• Sık kullanılan iki kelimelik kısa cümleler kurabilir.
• Yüksek sesten korkma gibi yeni korkular çıkarır.
• Yürümek ister ve bunun için desteğe ihtiyacı vardır.
• Üzülen ya da ağlayan biri onu etkileyebilir.

Dokuz ay boyunca bebeğiniz "mama", "anne" veya "dada" gibi kelimelerin anlamlarını anlamaya başlayabilir. Sesinizi duyduğunda size dönecektir.

Sık sık bebeğiniz konuşmıza cevap olarak yüz ifadelerine başvurur ve sesini yükseltir- düşürür. Tonlama yaparak farklı sesler üretmeyi sevecektir. Heyecanlandığında mutlulukla ciyakladığını fark etmeye başlayacaksınız. Dikkatinizi çekmek için ses çıkarmak onun için büyük bir meslek olacaktır.

Bebeğinizin gevezeliği yeni ses kombinasyonu ve çeşitli tonlamalar içerecektir. "Bah-bah-bah" ve "mamama" gibi ünsüzleri ve ünlüleri bir araya getirerek konuşmanızı kopyalamaya çalışacaktır.

Öksürük veya "brr" sesi gibi çıkardığınız sesleri taklit ettiğini de fark edebilirsiniz. Bebeğiniz için, en kolay kelime babaababa dır. Ancak bu baba dediği anlamına gelmez. Harfleri bir araya getirdiği için o sadece mutluluk duyar.

10. AY

• Ev eşyaları ile oynar, çekmeceleri boşaltmaya bayılır.
• Giyinirken size yardımcı olabilir.
• Kendine özgü oyuncak tercihleri olur.
• Müzik ve danstan hoşlanır ve müziğe ayak uydurmaya çalışır.

Bebeğiniz tekerlemelerle ilgili eylemleri hızlıca öğrenecek ve hareketlerini size gösterme fırsatını hevesle bekleyecektir. Artık sizinle ya da oyuncak telefonla daha fazla konuşma yapacak. "Araba" ve "baba" gibi tanıdık nesnelerin, oyuncakların adlarını tanıyacak.  Bebeğiniz 10 aylıkken, derhal kendi adını bilecek ve cevaplayabilecek ve tanıdık sesleri ve sesleri tanıyacaktır. "Annen / babacı nerede?" Diye sorulursa, etrafına bakacak.

11. AY

• Tek ayaküstünde durur ve parmak ucunda yükselmeye çalışır.
• Ayaktayken düşmeden yavaşça oturabilir.
• Büyük küçük farkını öğrenir.
• Çoraplarını çıkarıp ayakkabı bağcığını açabilir.
• Bardaktan bir kerede 3-4 kez yutkunarak su içer.

12. AY

• Yürümekten hoşlanır ve oturmak istemez.
• Basit top oyunlarından hoşlanır.
• Evde veya dışarıda kendi kendine giysilerini çıkarmak ister.
• Uykuya tepkili olur uyumak istemeyebilir.
• Paylaşımcı olmasa da diğer çocuklarla oynamayı sever.
• Söylediklerinizi anlayıp yerine getirir.

Araştırmalar “bebek konuşmasının” bebeğinizle iletişim kurmada hayati bir rolü olduğunu göstermiştir. İçgüdüsel olarak basittir ve iletişimi bebeğinizin alabileceği bir seviyede tutar.  Bebeğinizle konuşurken, ses tonunuzu abartmaya çalışın. Örneğin, "araba brmmm", "kapı pat", "bye byeee" gibi önemli kelimeleri vurgulayın. Ya da "attıı" diyerek "gittiii" diye onun hareketlerini vurgulayın.

Bebeğinizle konuşurken şarkı söyleme sesini kullanın, bundan memnun olduğunu göreceksiniz. Ne dediğini anlamamış olması önemli değil. Sadece dikkatini çekecektir.

Tüm bebeklerin becerileri farklı, bazıları diğerlerinden daha hızlı gelişir. Bebeğiniz erken doğduysa (37 haftalık hamilelikten önce), yukarıdaki tüm bilgilere diğer bebeklerden biraz daha sonra ulaşabileceğini unutmayın. Bununla birlikte, çocuğunuz altı aylıkken hiç gevezelik yapmazsa mutlaka doktorunuzla konuşun.