Çalarken Temas Gerektirmeyen Enstrüman

Dünyanın ilk elektronik müzik aletleri arasında olan Teremin, temas olmadan çalınıyor. Tını olarak nefesli bir enstrüman dinliyormuş gibi hissetseniz de bu enstrümanın çalınmasında herhangi bir dokunuş söz konusu değil. Teremin ismini enstrümana veren Rus Profesör LeonTheremin, 1928 yılında patentini almıştır. Tereminin sanat müziklerinin yanı sıra Rock müziklerinde de kullanıldığını söyleyebiliriz.

Enstrüman Dokunmadan Nasıl Çalınıyor?

Ellerin hareket etmesi ile çıkartılan ses, vücutla tutuluyor. Sesin melodiye dönüşmesi için vücudun da çok iyi kullanılması gerekiyor. Notalar ise enstrümanda çalan kişinin ellerinin pozisyonuyla ayarlanıyor. Sekiz ana nota üzerinden, toplamda 8 el pozisyonu bulunuyor. Sağ elinizi bu pozisyonlara göre şekillendiriyorsunuz. Sekizden beşe kadar olan pozisyonlar için sadece parmaklar hareket ediyor. Dördüncü pozisyondan birinci pozisyona kadar ise parmaklarınızın yanında bileğiniz de hareket edecek. Müzik aleti çalınırken vücut hareketleri kontrol altında tutulmak zorunda.Dokunmadan çalınan enstrüman, vücut hareketlerinden de etkilenmektedir. Teremin çalınırken sol el ise oktavların ayarlanması için kullanılmaktadır.

Enstrüman Nasıl Akort Ediliyor?

Akort işlemi çıkan sesin en pes halinin vücudumuzda olması ile ayarlanıyor. Sesleri deneyerek, enstrümandan en pes ses çıkarılmaya çalışılır. Pes sesin sanatçının vücudunun önünde kalması halinde akort düğmesi sola döndürülerek ayar yapılıyor. En pes ton vücudun arkasındaysa, sağa döndürerek teremin akort işlemi tamamlanır.

Teremin Nasıl Bulundu?

Radyo vakum tüpleri ile deney yapılırken, heterodin üreten osilatörler keşfedildi. Bu keşif, taşıyıcı dalga frekans ile ikinci bir frekansın karıştırılması ile çeşitli seslerin üretilmesini sağladı. NikolayObukhov, LeonunSergeivitch, Maurice Martenot elektronik mühendisleri tarafından keşif not edildi.

Vakum tüpleri vücut direncine göre frekansın değişmesine neden oldu. Elektromanyetik dalgaların kişinin fiziksel hareketleri ile kontrol edilmesi, kişinin cihazdan uzak kalarak da ses çıkarmasını sağladı. Daha sonra ise bir kutuya bağlı olan iki anten üzerinden 2.5 oktavlık ses kontrol edilebilir bir hal aldı. Enstrümanın geliştirilmesi ise Robert Moog sayesinde olmuştur. Çeşitli filmlerde kullanılması, orkestralarda yer alması; Moog’un başarısıdır.

Teremin Bugüne Kadar Nerelerde Kullanıldı?

Dünya çapında profesyonel anlamda enstrümanı çalabilen kişi sayısının oldukça az olduğunu söyleyebiliriz. Buna rağmen çeşitli filmlerde ya da müziklerde enstrümanın kullanıldığına rastlıyoruz.

-Teremin Ezgilerinin Olduğu Filmler;

• Spellbound
• TheRed House
• Rocketship
• The Ten Commandments
• TheThing
• TheDaythe Earth StoofStill
• The Spiral Staircase

-Teremini Kullanan Popüler Gruplar

• Jimmy Page
• Rollin Stones

Türkiye’de Teremin Çalan Sanatçı

Enstrümanı çalan ve Türkiye’de duyulmasını sağlayan isim Cihan Gülbüdak olarak karşımıza çıkıyor. Meczup olarak da bilinen teremin sanatçısı, birçok enstrümanı çalmaya çalıştığını; ancak alerjik reaksiyonlardan ötürü çalamadığını söylemiştir. Çok sayıda enstrümanda nikel, krom gibi maddeler bulunuyor. Sanatçı bu maddeler ile temas ettiği anda kaşıntı, cildinin su toplaması gibi sorunlar yaşıyor. Cihan Gülbudak’ınteremini keşfetmesinin ardından, sahip olduğu müzik yeteneği ortaya çıkmıştır.